محوطه سازی باغچه ویلا در اقلیم کوهستانی دماوند

افرادی که می‌خواهند محوطه سازی باغ ویلا در دماوند و دیگر مناطق کوهستانی انجام دهند، همواره این نگرانی را دارند که پس از مدتی سنگفرش و گیاهان در اثر سرما آسیب ببینند! اما چند راهکار طلایی برای محوطه سازی باغچه ویلا در مناطق کوهستانی وجود دارد که عبارتند از:

• استفاده از مصالح بومی مقاوم
• استفاده از زهکشی‌های زیرسطحی
• کاشت گیاهان مقاوم در برابر سرما
• استفاده از سنگفرش مقاوم در برابر انبساط و انقباض
• به کار بردن دیوارهای حائل سنگی
• استفاده از مالچ و گودبرداری عمیق تر هنگام کاشت درختان، برای محافظت از ریشه

در این مطلب تمام آنچه که در مورد محوطه سازی ویلا در مناطق کوهستانی باید بدانید گفته شده است؛ تا شما اشتباهات رایجی که در این زمینه وجود دارد را انجام ندهید.

چرا محوطه سازی باغچه ویلا در منطقه کوهستانی دماوند باید متفاوت باشد؟ 

۱٫      سرمای شدید و یخبندان‌های زمستانی

بر اساس نقشه‌ی اقلیمی USDA، دماوند در منطقه ۶a تا ۵b قرار دارد که دمای آن به زیر -۲۵ درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد. این دما باعث یخ‌زدگی خاک و آسیب شدید به گیاهان و سازه‌ها می‌شود. در تجربه‌ای که داشتم، شمشاد و یاس هلندی پس از یک زمستان به‌طور کامل از بین رفتند.

استفاده از پوشش مالچ و گودبرداری عمیق‌تر هنگام کاشت درختان نیز، برای حفاظت از ریشه آن‌ها در سرما گزینه‌ای عالی است.

۲٫      شیب طبیعی زمین و چالش زهکشی آب

زمین‌های شیب‌دار دماوند، چالش‌هایی چون آب‌ماندگی در پایین‌دست و فرسایش در بالادست ایجاد می‌کنند. استفاده از زهکش‌های زیرسطحی و لایه‌های ژئوتکستایل تجربه‌ای مؤثر برای مدیریت روان‌آب‌ها بود.

۳٫      نیاز به مصالح بادوام و مقاوم در برابر انبساط و انقباض

در یکی از پروژه‌ها، مسیرهای سنگ‌فرش بدون لایه‌ی تثبیت، در اثر انجماد ترک برداشتند. پس از بازطراحی با ترکیب سنگ لاشه کوهی و بتن مسلح، مشکل حل شد. به گفته‌ی Landscape Institute UK این روش تا ۳ برابر دوام بیشتری دارد (منبع)

بهترین مصالح برای محوطه سازی ویلا در دماوند

·         سنگ‌های محلی مقاوم در برابر سرما

سنگ لاشه کوهی، گرانیت و بازالت از جمله مصالحی هستند که هم از نظر زیبایی طبیعی مناسب‌اند و هم در برابر یخ‌زدگی مقاومت دارند.

·         چوب‌های اشباع‌شده و ضد رطوبت برای فلاورباکس و پرگولا

در طراحی‌های جدید به جای چوب ساده از چوب اشباع‌شده با رنگ‌های تیره و طبیعی استفاده کردیم که حتی پس از دو زمستان، تغییر شکل ندادند.

·         خاک و کود مناسب برای اقلیم سرد

ترکیب خاک سبک با کمپوست ارگانیک و پرلیت، بستر مناسبی برای گیاهان مقاوم ایجاد کرد. در منابعی مانند The Spruce نیز بر اهمیت زهکشی مناسب و تهویه خاک در مناطق سرد تأکید شده است (منبع).

جدول مقایسه‌ای مصالح پیشنهادی در محوطه‌سازی دماوند

نکته: قیمت‌ها بر اساس بازار سال ۱۴۰۴ است.

بهترین گیاهان، برای محوطه ویلا در مناطق کوهستانی

·         گونه‌های مقاوم به سرما و باد شدید

در فاز دوم یکی از پروژه‌ها، از گیاهانی مانند فستوکا، سرو کوهی و پاپیتال استفاده شد که هم در برابر باد مقاوم بودند و هم سرمای زیر -۳۰ درجه را تاب آوردند.

به نقل از سایت گروه ویلاسازی رادیس:

” گیاهان سخت جانی نظیر کاکتوس، شمشاد و یا درختانی نظیر کلج علاوه بر سرسبزی که دارند در تمام فصول زنده می مانند و به سرعت خشک نمی شود این گیاهان نیاز به آب بسیار کمی هم دارند.”  

·         ترکیب گیاهان همیشه‌سبز با گل‌های فصلی

برای ایجاد تنوع بصری، از ترکیب شمشاد زمستانی با گل‌های فصلی مانند لاله و بنفشه مقاوم استفاده کردیم.

·         استفاده از گیاهانی که نیاز به آب کمتری دارند

بر اساس توصیه‌ی Royal Horticultural Society، استفاده از گیاهانی با نیاز آبی پایین مانند زرشک زینتی و نسترن کوهی، می‌تواند نگهداری باغچه را ساده‌تر و پایدارتر کند.

به نقل از elkinlandscape.ae استفاده از گیاهان بومی یا گیاهان مصنوعی، بهترین ایده است:

common to use native plants since they do not need much water. Artificial plants are available that look real and stay fresh no matter how long they stay where they are. 

“استفاده از گیاهان بومی رایج است زیرا به آب زیادی نیاز ندارند. گیاهان مصنوعی نیز موجود هستند که ظاهری واقعی دارند و در جایی که در جایی که هستند، به همان شکل باقی می‌مانند.”

طراحی باغچه ویلا در زمین‌های شیب‌دار دماوند باید چگونه باشد؟

ایجاد تراس‌بندی و دیوارهای حائل سنگی

با استفاده از دیوارهای حائل خشک‌چین در زمین‌هایی با شیب متوسط، هم زیبایی طبیعی حفظ شد و هم فرسایش کنترل شد.

طراحی مسیرهای سنگفرش مقاوم در برابر سرما

در مسیرها از ترکیب ژئوتکستایل، بتن و سنگ لاشه استفاده شد. اجرای صحیح این ترکیب در یکی از پروژه‌ها، موجب ماندگاری مسیرها تا سه زمستان بدون ترک شد.

استفاده از سیستم زهکشی مناسب

در پروژه‌هایی که از لوله‌های زهکش با فیلتر ژئوتکستایل استفاده کردیم، هیچ‌گونه آب‌ماندگی یا نشست زمین دیده نشد. این تجربه اهمیت استفاده از سیستم زهکشی زیرزمینی را برجسته کرد.

۳ نکته مهم برای نگهداری باغچه ویلا در دماوند

۱-     برنامه منظم برف‌روبی و حفاظت از گیاهان

در زمستان‌ها، برف‌روبی دستی و پوشاندن گیاهان حساس با گونی یا نمد مخصوص، مانع شکستن شاخه‌ها و یخ‌زدگی شد. این روش در تمام پروژه‌ها پاسخ داد.

۲-     استفاده از سیستم آبیاری زمستانه ضدیخ

سیستم آبیاری قطره‌ای با امکان تخلیه کامل لوله‌ها در پایان پاییز، جلوی ترکیدگی و هزینه‌های اضافی را گرفت. استاندارد IP68 برای تجهیزات روشنایی نیز استفاده شد.

۳-     بررسی دوره‌ای مسیرها و سنگفرش‌ها برای ترک و نشست

هر سال در آغاز بهار، بازبینی مسیرها و اصلاح قسمت‌های فرسوده انجام شد. این کار ساده مانع از گسترش ترک‌ها در زمستان بعدی شد.