سردخانه‌های صنعتی به سردخانه‌هایی گفته می‌شود که برای نگهداری طولانی‌مدت محصولات حساس به دما، در مقیاس و ظرفیت بزرگ طراحی و ساخته می‌شوند. برای ایجاد این سردخانه‌ها به تجهیزات ویژه‌ای نیاز است. در این مقاله به توضیح درباره تجهیزات مختلف سردخانه مانند بدنه، کمپرسور، کندانسور و … و همچنین لوازمی چون لوله مسی، ساندویچ پانل و درب سردخانه می‌پردازیم و در پایان در مورد هزینه‌های تهیه این تجهیزات سخن خواهیم گفت.
سردخانه چیست؟
سردخانه، فضای محصورشده‌ای است با دما و رطوبت کنترل‌شده که برای نگهداری محصولاتی چون گوشت، مرغ، میوه، تجهیزات الکترونیکی، پزشکی، شیمیایی، مواد دارویی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد تا محصولات بتوانند برای مدت زمان بیشتری تا زمان فروش یا مصرف نهایی نگهداری شوند.
تجهیزات سردخانه
سردخانه‌ها براساس ساختار به انواع مختلفی چون سردخانه کوچک، متحرک، کانتینری، کنترل اتمسفر و صنعتی تقسیم می‌شوند. سردخانه‌های صنعتی که در این مقاله مورد توجه است، به سردخانه‌های بزرگ با مساحت زیاد و حجم بارگیری بالا گفته می‌شود. از این سردخانه‌ها برای ذخیره‌سازی محصولات در مقادیر بسیار بالا استفاده می‌شود. سردخانه‌ها متشکل از تجهیزاتی هستند که اصلی‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:
الف) کمپرسور: این دستگاه وظیفه فشرده‌سازی گازها را برعهده دارد. این قطعه به «موتور سردخانه» معروف است.
ب) کندانسور: این وسیله گاز گرم و متراکم‌شده ناشی از فعالیت کمپرسور را خنک می‌نماید. این فرآیند خنک‌سازی توسط آب یا هوا صورت می‌گیرد که در بازار با عنوان کندانسور آبی و هوایی شناخته می‌شود.
ج) اوپراتور: به این دستگاه مبدل حرارتی نیز گفته می‌شود. اوپراتورها علاوه بر سرمایش سردخانه، عمل تهویه هوای آن را نیز به عهده دارند.
د) تابلو برق: کنترل وضعیت کاری کمپرسور، کندانسور، اوپراتور، تنظیم دمای اتاق، حفاظت از تجهیزات و ایجاد ثبات در سردخانه از طریق این وسیله امکان‌پذیر است.
ه) شیرآلات کنترلی: برای انتقال مبرد در قسمت‌های مختلف سیستم، باز و بسته شدن مسیر برای گازهای مبرد و تعیین جهت حرکت آن‌ها از این شیرآلات استفاده می‌شود.
لوله مسی
لوله مسی یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین لوله‌ها در تأسیسات مختلف است. یکی از کاربردهای آن استفاده به عنوان اتصال بین تجهیزات مختلف در سردخانه‌هاست. این لوله‌ها به دلیل دوام بالا، قابلیت چکش‌خواری، نیاز کم به تعمیر و سرعت انتقال حرارت در صنعت تبرید محبوب است. این لوله‌ها در دو نوع منعطف و غیر قابل انعطاف تولید می‌شوند. لوله مسی منعطف از نظر مقاومت و عملکرد کیفیت مطلوب‌تری دارد. این لوله‌ها به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند که هر کدام مناسب کاربرد خاصی در سردخانه‌ها هستند:
الف) لوله مسی کلافی: از این لوله در اتصالات سیستم تبرید و تهویه مطبوع، لوله‌کشی و انتقال گاز استفاده می‌شود.
ب) لوله مسی شاخه‌ای: این لوله مناسب استفاده در سیستم‌های تبرید و تهویه مطبوع، خطوط مکش، دهش و مایع می‌باشد.
ج) لوله مسی کویلی: این لوله در هواساز، کندانسور و کولر به عنوان انتقال‌دهنده حرارت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
د) لوله مسی مویی: از این لوله در کولر‌های گازی و یخچال‌ها استفاده می‌شود. این لوله نسبت به دیگر انواع لوله‌های مسی با قیمت پائین‌تری عرضه می‌شود.
ساندویچ پانل
برای ساخت انواع سردخانه‌ها نیاز است تا با ایجاد محیطی کاملا ایزوله، از انتقال گرما به داخل سردخانه و انتقال هوای سرد از سردخانه به محیط بیرون جلوگیری شود. به همین دلیل باید در ساخت سردخانه‌ها از لوازمی استفاده شود که افزون بر ضخامت مناسب، عایق نیز باشند تا مانع ورود و خروج گرما و سرما به محیط سردخانه شوند. یکی از بهترین مصالحی که از سال‌ها پیش در صنعت ساخت سردخانه مورد استقبال واقع شده، ساندویچ پانل سردخانه است. ساندویچ پانل سازه‌ای سبک است که از دو طرف به دو لایه محدود شده و در میانه آن یک لایه عایق قرار دارد. این عایق معمولاً از جنس پلی‌اورتان، پلی‌استایرن و پشم سنگ است. استفاده از این سازه در ساخت سردخانه مزایایی دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
الف) وزن کم و سبک‌بودن این سازه موجب افزایش سرعت حمل‌ونقل و سهولت نصب در ارتفاع می‌شود.
ب) با وجود وزن کم مقاومت زیادی در برابر ضربه دارند و در نتیجه در هنگام زلزله مانع ایجاد خسارت‌های احتمالی می‌شوند.
ج) عایق صوتی، حرارتی و رطوبتی هستند.
د) استفاده از آن‌ها موجب صرفه‌جویی در هزینه‌های زیرسازی ساختمان می‌شود.
درب سردخانه
درب سردخانه یکی از عناصر بسیار حیاتی در حفظ شرایط دمایی و رطوبت داخل سردخانه است. این درب‌ها باید به طور کامل عایق حرارتی(پلی اورتان) باشند تا دمای داخل سردخانه به راحتی تحت کنترل قرار گیرد و از نشت هوا جلوگیری شود. درب سردخانه معمولا از موادی چون فولاد و آلومینیوم طراحی می‌شود تا به خوبی دمای داخل و خارج سردخانه را از هم تفکیک کند. این درب‌ها همچنین دارای سیستم‌های گردش هوا و تهویه هستند تا از تشکیل بخار آب و یخ که ممکن است موجب اختلال در عملکرد درب‌ها شود، جلوگیری کنند. این درب‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند:
الف) لولایی: این درب در یک محور خود دارای لولایی است که توسط آن باز و بسته می‌شود. هزینه ساخت آن بسیار پائین، اما میزان اتلاف انرژی آن بسیار بالاست. بنابراین استفاده از آن در سردخانه‌های بزرگ مفید فایده نیست.
ب) کشویی: حرکت این درب به صورت ریلی است و مهم‌ترین ویژگی آن اتلاف انرژی بسیار پائین است. از دیگر ویژگی‌های این درب، باز و بسته شدن اتوماتیک آن است که میزان اتلاف انرژی را به حداقل می‌رساند.
ج) کنترل اتمسفر: مواد دارویی، گیاهی، میوه‌ها و… نسبت به اکسیژن بالا در محل نگهداریشان حساس هستند و طول عمر آن‌ها در چنین شرایطی کم خواهد شد. درب‌های کنترل اتمسفر از ورود اکسیژن از بیرون به درون سردخانه جلوگیری می‌کنند.
می‌توان با توجه به عرض راهرو، نوع وسایل حمل‌ونقل کالا و ابعاد سردخانه از هر کدام از این درب‌ها استفاده کرد.
قیمت تجهیزات مورد نیاز سردخانه
در مورد قیمت تجهیزات مورد نیاز سردخانه می‌توان گفت که این قیمت‌ها، بسته به ابعاد، نوع سردخانه و تجهیزات مورد استفاده متفاوت است. بدیهی است هر چه ابعاد سردخانه بزرگتر باشد، هزینه‌ها نیز افزایش می‌یابد؛ زیرا تجهیزات بیشتری مورد نیاز است. به طور کلی می‌توان گفت قیمت تمام‌شده تجهیزات سردخانه به عواملی چون نوع درب و عایق سردخانه، نوع و برند کمپرسور، اوپراتور و کندانسور، برق مصرفی، نوع و برند شیرآلات کنترل و کیفیت نصب و راه‌اندازی متکی است.
همانطور که بررسی کردیم سردخانه‌های صنعتی از لوازم و تجهیزات مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه مهمی در بهبود عملکرد سردخانه ایفا می‌کنند و هزینه‌های تهیه، نصب و راه‌اندازی آن‌ها نیز تابعی از عوامل مختلف است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد ساخت سردخانه و مجهز کردن آن با انواع ملزومات و تجهیزات صنعتی، به وبسایت گروه دی کول (daycool.ir)مراجعه کرده یا با شماره (۰۲۱۷۷۶۸۳۰۰۱) تماس بگیرید. مشاوران و کارشناسان فروش دی کول آماده پاسخگویی به سوالات شما بازدید کنندکان هستند.
