صنایع پتروشیمی به دلیل ماهیت سیالاتی که حمل می کنند (نفت خام، گاز طبیعی و محصولات پتروشیمی) نیازمند استحکام و دوام بالا در لوله کشی و اتصالات خود هستند. در این مقاله به بررسی انواع فیتینگ در صنایع پتروشیمی میپردازیم.
انواع فیتینگ ها
رایج ترین فیتینگ های استفاده شده در صنایع پتروشیمی عبارتند از:
اتصالات فلنجی
اتصالات فلنجی از دو صفحه فلزی گرد با سوراخ هایی برای پیچ و مهره تشکیل شده اند. این صفحات روی انتهای لوله ها جوش داده یا متصل می شوند و سپس با استفاده از پیچ و مهره محکم می شوند. این نوع اتصال باعث ایجاد یک اتصال محکم و نشتی ناپذیر می شود که برای سیستم های لوله کشی با فشار و دمای بالا در صنایع پتروشیمی ضروری است.
اتصالات جوشی
این نوع فیتینگ ها به طور مستقیم به لوله جوش داده میشوند و برای ایجاد اتصال دائمی و نشتی ناپذیر کاربرد دارند. برخلاف اتصالات فلنجی، جداسازی اتصالات جوشی دشوار است و معمولا نیاز به برش و جوشکاری مجدد است. به دلیل دائمی بودن این اتصال بازرسی های دقیق جوش برای بررسی کیفیت اتصال ضروری است.
اتصالات زانویی
این نوع فیتینگ برای تغییر مسیر لوله در زوایای مختلف مثل ۹۰ درجه، ۴۵ درجه و.. استفاده میشود. در صنایع پتروشیمی به دلیل پیچیده بودن خطوط لوله و نیاز به هدایت سیالات در مسیرهای خاص، زانویی کاربرد گسترده ای دارد. باید اطمینان حاصل کنید که زانویی با استاندارد مورد نیاز صنعت پتروشیمی تطابق داشته باشد.
سه راهی
سه راهی ها فیتینگ هایی هستند که برای تقسیم جریان سیال درون لوله به سه شاخه استفاده می شوند. کاربرد این نوع اتصال در صنایع پتروشیمی عبارتند از:
- ایجاد انشعابات در خطوط اصلی انتقال نفت خام، گاز طبیعی و محصولات پتروشیمی
- هدایت سیالات به مخازن، راکتورها و مبدل های حرارتی با شاخه های مجزا
- ایجاد مسیرهای انحرافی در سیستم های لوله کشی
- تقسیم جریان سیال به مسیرهای مختلف برای کنترل یا اندازه گیری
- اتصال خطوط لوله ابزار دقیق و کنترل به خطوط اصلی
شیرآلات صنعتی
ولو یا شیرآلات صنعتی وسیله کنترل جریان سیال در داخل لوله ها هستند. در صنایع پتروشیمی انواع مختلفی از شیرآلات مثل شیرهای توپی، شیرهای پروانه ای، شیرهای کنترل و.. استفاده میشود. انتخاب شیر مناسب بسیار مهم است، زیرا بر ایمنی، کارایی و قابلیت اطمینان کلی سیستم پایپینگ تأثیر می گذارد.
نکات مهم انتخاب فیتینگ در صنایع پتروشیمی
هنگام انتخاب اتصالات برای صنایع پتروشیمی، توجه به جنس، فشار کاری، دما و نوع سیال منتقل شده بسیار با اهمیت است. استانداردهای خاصی برای تولید، تست و استفاده از فیتینگ ها در این صنعت وجود دارد که باید رعایت شوند.
- فشار: فیتینگ ها باید فشار سیالات در حال انتقال را تحمل کنند که میتواند از گاز طبیعی با فشار کم تا نفت خام با فشار بالا متغیر باشد.
- دما: ماده باید در محدوده دمای عملیاتی به طور موثر عمل کند. دمای عملیاتی بسته به فرآیند میتواند به طرز قابل توجهی متفاوت باشد.
- خوردگی: مقاومت در برابر خوردگی ناشی از مواد شیمیایی موجود در سیالات بسیار مهم است. زیرا نشتی میتواند عواقب بسیار شدیدی داشته باشد.
انتخاب متریال اتصالات فیتینگ
در اتصالات صنایع پتروشیمی انتخاب مواد برای اطمینان از ایمنی و طول عمر بسیار مهم است. متریال های مختلف مزایا و معایب متمایزی را ارائه میدهند که هرکدام را بررسی کرده ایم.
کربن استیل
اتصالات کربن استیل مقرون به صرفه و با استحکام هستند. اما در محیط های اسیدی مستعد خوردگی اند و برای دما یا فشار بالا مناسب نیستند.
استلس استیل
مقاومت فولاد ضد زنگ در برابر خوردگی بسیار بالاست و از استحکام حرارتی خوبی برخوردار است. اما هزینه این نوع فیتینگ ها از استنلس استیل بالاتر است و میتواند در برخی از مخیط ها مستععد ترک خوردگی ناشی از تنش باشد.
فولاد آلیاژی
در مقایسه با کربن استیل، استحکام بیشتری دارد، مقاومت آن در برابر خوردگی بیشتر است و تحمل حرارت بالاتری دارد. اما هزینه اتصالات فولاد آلیاژی از کربن استیل بالاتر است و برای اتصال آن نیاز به تکنیک های جوشکاری خاص وجود دارد.
آلیاژهای نیکل
اتصالات آلیاژی نیکل دربرابر خوردگی مقاومت فوق العاده ای دارند و برای کاربردهای پرفشار و دمای بالا بسیار مناسب اند. این نوع اتصالات از گران ترین متریال ساخته شده اند.
سخن پایانی
انتخاب متریال مناسب فیتینگ ها برای کاربردهای خاص صنعتی نیازمند ارزیابی دقیق شرایط عملیاتی توسط مهندسان پایپینگ است. به یاد داشته باشید ایمنی و اطمینان همیشه باید اولویت های اصلی شما در انتخاب اتصالات پایپینگ باشند.
