چگونگی ارزیابی کیفیت بست داربست پیش از خرید

وقتی پای ایمنی کارگاه در میان است، هیچ چیز نباید به شانس سپرده شود. بست داربست، قطعه‌ای ساده است، اما در واقع ستون فقرات هر سازه موقتی محسوب می‌شود. انتخاب غلط یا بی‌توجهی به کیفیت آن می‌تواند فاجعه به بار آورد. این متن راهنمای شما برای درک عمیق‌تر معیارهای فنی و عملی ارزیابی کیفیت بست داربست خواهد بود

معرفی انواع بست داربست و کاربرد هرکدام

شناخت انواع مختلف بست داربست اولین گام در فرآیند انتخاب و ارزیابی کیفیت این محصول است. هر نوع بست برای عملکردی خاص طراحی شده و استفاده نادرست از آن می‌تواند به طور جدی ایمنی سازه را به خطر بیندازد.

• بست های مفصلی یا راستا از متداول‌ترین انواعی هستند که برای اتصال قائمه لوله‌ها در زاویه ۹۰ درجه به کار می‌روند و اساس سازه داربست را تشکیل می‌دهند.
•  بست های چرخشی یا گردان امکان اتصال لوله‌ها در زوایای مختلف را فراهم می‌کنند که برای شرایط غیراستاندارد و ایجاد سطوح شیبدار ضروری هستند.
•  بست های تک پیچ و دوپیچ نیز بر اساس میزان بار وارده و نیاز به مقاومت بیشتر انتخاب می‌شوند.

چرا کیفیت بست داربست اهمیت دارد؟

اهمیت کیفیت بست داربست مستقیماً با ایمنی جانی نیروی کار و موفقیت پروژه گره خورده است. یک بست داربست بی‌کیفیت، به ظاهر ممکن است شبیه نمونه مرغوب باشد، اما تحت بارهای سنگین و فشار مداوم، می‌تواند دچار شکست ناگهانی شود. این شکست نه تنها می‌تواند منجر به تخریب کل سازه داربست شود، بلکه سقوط افراد یا مصالح از ارتفاع را در پی دارد که عواقب جبران‌ناپذیری خواهد داشت. از منظر فنی، بست‌های با کیفیت پایین دارای مقاومت کششی ناکافی هستند، به این معنی که بسیار سریع تغییر شکل داده و از کار می‌افتند. علاوه بر این، کیفیت پایین در فرآیند گالوانیزه، منجر به زنگ‌زدگی زودرس می‌شود که نه تنها عمر مفید محصول را کاهش می‌دهد، بلکه به دلیل خوردگی، سطح مقطع موثر بست کاهش یافته و مقاومت آن به طور پنهانی کم می‌شود. شرکت‌های معتبری مانند ایران بست با تمرکز بر کیفیت، محصولاتی تولید می‌کنند که این چرخه معیوب را می‌شکنند.

راه‌های تشخیص بست داربست باکیفیت

تشخیص یک بست داربست باکیفیت از نمونه تقلبی یا بی‌کیفیت نیاز به دقت و آگاهی از چندین نشانه اصلی دارد.

• وزن بست. بست‌های مرغوب به دلیل استفاده از فولاد با عیار مناسب و عدم وجود حفره یا تخلخل در قطعه ریخته‌گری شده، معمولاً وزن بیشتری دارند. بنابراین، هنگام مقایسه دو بست مشابه از برندهای مختلف، وزن می‌تواند یک نشانه اولیه قابل اعتماد باشد.
• بررسی ظاهری دقیق. سطح بست باید یکدست و عاری از ترک، حباب یا ناصافی باشد. پوشش گالوانیزه باید به صورت یکنواخت، براق و عاری از لکه‌های سیاه یا نقاط زنگ‌زده باشد. پیچ بست را باید کاملاً باز و بسته کرد. حرکت پیچ در یک بست باکیفیت باید نرم و یکنواخت باشد، بدون اینکه گیر کند یا لقی واضح داشته باشد.
• نشانه‌های حک شده روی بست. برندهای معتبر معمولاً لوگو یا نشان استاندارد خود را به وضوح روی محصول حک می‌کنند که این خود نشانه‌ای از تعهد به کیفیت و قابلیت ردیابی است.
• تست عملی ساده. یک بست باکیفیت باید پس از سفت شدن، اتصال محکم و بدون لغزشی ایجاد کند و پس از باز کردن، دندان‌های پیچ نباید آثار سایش یا تغییر شکل واضحی نشان دهد.

 برای اطمینان از دریافت محصولی که تمام این ویژگی‌ها را دارا باشد، می‌توانید از خدمات فروش بست داربست دارای گواهی کیفیت بهره ببرید.

بررسی استانداردها و مشخصات فنی بست داربست

استانداردهای بین‌المللی و ملی، چارچوب فنی دقیقی برای تولید بست داربست تعیین می‌کنند که توجه به آنها برای خرید مطمئن ضروری است. این استانداردها پارامترهای متعددی از جمله جنس فولاد، روش تولید، مقاومت مکانیکی و روش گالوانیزه شدن را پوشش می‌دهند. یکی از معتبرترین استانداردها در سطح جهان، استاندارد BS EN 74 است که توسط موسسه استاندارد بریتانیا منتشر شده و به طور ویژه برای اتصالات داربست تعریف شده است. این استاندارد، آزمایش‌های سختی‌سنجی متعددی از جمله تست بارگذاری، تست افت و تست دوام را الزامی می‌کند.

در ایران نیز استاندارد ملی ISIRI 9299 معیار اصلی برای سنجش کیفیت این محصولات محسوب می‌شود. از لحاظ مشخصات فنی، مهم‌ترین پارامترها، مقاومت کششی و مقاومت تسلیم فولاد است. یک بست داربست مرغوب باید قادر باشد بارهای مشخص شده در استاندارد (معمولاً در حدود ۱٫۳ تن برای بست‌های معمولی) را بدون تغییر شکل دائمی تحمل کند. ضخامت و یکنواختی پوشش گالوانیزه نیز پارامتری مهم است که معمولاً بر حسب میکرون مشخص می‌شود. یک پوشش با کیفیت (حدود ۵۵ تا ۸۵ میکرون) از زنگ‌زدگی در برابر رطوبت و شرایط جوی نامساعد به مدت طولانی جلوگیری می‌کند.

تفاوت بست داربست ایرانی و خارجی از نظر کیفیت

در گذشته، محصولات خارجی به دلیل سابقه طولانی در رعایت استانداردهای سختگیرانه، از اعتبار بیشتری برخوردار بودند. اما در سال‌های اخیر، بسیاری از تولیدکنندگان داخلی با سرمایه‌گذاری روی ماشین‌آلات پیشرفته و کنترل کیفیت دقیق، توانسته‌اند محصولاتی کاملاً رقابتی و هم‌سطح با نمونه‌های خارجی تولید کنند. عمده تفاوت در مواد اولیه و تکنولوژی گالوانیزه خلاصه می‌شود.

 برخی از برندهای معتبر خارجی ممکن است از فولاد با ترکیب شیمیایی خاص و بسیار کنترل‌شده‌ای استفاده کنند که مقاومت و یکنواختی بالاتری دارد. همچنین، فرآیند گالوانیزه گرم در برخی از آنان با دقت و کنترل بیشتری انجام می‌شود. با این حال، برندهای برتر ایرانی نیز امروزه از فولاد مرغوب داخلی یا وارداتی استفاده کرده و فرآیند گالوانیزه را به طور کامل و اصولی انجام می‌دهند.

اشتباهات رایج هنگام خرید بست داربست

وسوسه خرید بست با قیمت بسیار ارزان، اغلب باعث نادیده گرفتن کیفیت و استانداردهای ایمنی می‌شود.

این بست‌های ارزان‌قیمت معمولاً از فولاد بازیافتی یا با عیار پایین ساخته شده و فرآیند گالوانیزه آنها یا انجام نشده یا به صورت ناقص و با اسپری رنگ انجام شده که هیچ مقاومتی در برابر خوردگی ندارد. اشتباه رایج دیگر، خرید صرفاً بر اساس ظاهر است. برخی بست‌ها تنها به دلیل داشتن یک پوشش براق و ظاهری فریبنده فروخته می‌شوند، در حالی که ممکن است از داخل کاملاً پوک و شکننده باشند. عدم توجه به نوع پروژه و انتخاب بست نامناسب نیز از دیگر خطاهاست. بسیاری نیز بدون بررسی گواهی استاندارد و مدارک فنی فروشنده، اقدام به خرید می‌کنند. خرید از تامین‌کنندگان غیر معتبر و فاقد صلاحیت فنی، ریسک دریافت محصول غیر استاندارد را به شدت افزایش می‌دهد.

نکات نگهداری و افزایش عمر بست داربست  

پس از هر بار استفاده و جمع‌آوری داربست، باید بست‌ها به دقت تمیز شوند. باقی ماندن گل، سیمان یا سایر مواد شیمیایی روی سطح بست، به مرور زمان به پوشش گالوانیزه آسیب رسانده و باعث خوردگی موضعی می‌شود. برای تمیز کردن، از ابزارهای سخت مانند برس فلزی استفاده نکنید، زیرا این کار خود باعث ساییده شدن پوشش محافظ می‌شود. بهترین روش، شستشو با آب و در صورت لزوم، استفاده از برس‌های نایلونی سفت است. پس از تمیز کردن، بست‌ها باید در محیطی خشک، سرپوشیده و به دور از رطوبت و بارش مستقیم باران انبار شوند. انبار کردن آنها به صورت فله و ریخته شده در فضای باز، بزرگ‌ترین اشتباه در نگهداری است که به سرعت منجر به زنگ‌زدگی و کاهش استحکام می‌شود. بهتر است بست‌ها در قفسه‌بندی‌های منظم یا پالت چیده شوند. قبل از انبار کردن و همچنین قبل از هر بار استفاده مجدد، هر بست باید به طور بصری از نظر وجود ترک، تغییر شکل واضح، سایش شدید دندان‌های پیچ یا زنگ‌زدگی عمیق بازرسی شود. هر بست معیوب باید بلافاصله از چرخه استفاده خارج گردد.