زمانی کاهش نرخ تورم باعث کاهش نرخ بهره می گردد که اقتصاد یک کشور در حالت تعادل قرار بگیرد. به نقل از خبرآنلاین، سیامک قاسمی مدیرعامل موسسه مطالعات اقتصادی بامداد اظهار داشت: زمانی که اقتصاد در شرایط متعادل قرار داشته باشد کاهش نرخ تورم موجب کاهش نرخ بهره نیز می گردد و به همین علت نیز توصیه مى شود که با کاهش نرخ تورم، نرخ هاى سپرده بانکى نیز باید کاهش پیدا کند تا تفاوت نرخ سپرده بانکى یا همان نرخ بهره اسمى با نرخ تورم که مى شود نرخ بهره واقعى تقریبا میزان ثابتى باشد.
در اقتصاد ایران نیز وقتى تورم از عددى نزدیک به چهل درصد در سال ٩٢ به عددى نزدیک به ١٠ درصد رسید اما نرخ سود سپرده بانکى یک ساله یا همان نرخ بهره اسمى هنوز هم نزدیک به ٢٠ درصد است، نرخ بهره واقعى در ایران نزدیگ به ١٠ درصد رسیده بود که تا حد زیادی بیشتر از استاندارهاى معمول بود و بسیارى همین موضوع را از دلایل رکود اقتصادى سال ٩۴ تلقی می کنند.
به همین منظور نیز بانک مرکزى از دى ٩۴ و به دنبال پایین آوردن نرخ بهره واقعى و با توجه به کاهش نرخ تورم به زیر ١٠ درصد، در دو مرحله نرخ سپرده هاى بانکى را از ٢٠ درصد به ١۵ درصد تنزل داد تا این موضوع منجر به خروج بخشی از نقدینگى از قالب سپرده هاى مدت دار گردیده و چرخ اقتصاد به راه بیفتد، اما آمارها بیانگر این است که شرایط به تازگى به گونه ای دیگری در حال رخ دادن است!
نکته گنگ در شرایط کنونی سیاست هاى پولى ایران این است که با و جود ادامه روند کاهشى نرخ تورم در اقتصاد ایران و رسیدن آن به عدد نزدیک ٩ درصد، قیمت واقعى پول در اقتصاد ایران از این کاهش پیروی نمی کند و به جاى حرکت همسو نرخ تورم و نرخ بهره در اقتصاد کشور این دو متغیر به صورت واگرا به حرکت درآمده اند.
این روند واگرا بودن حرکت نرخ سود در بازار بین بانکى و غیر رسمى با روند کاهشى نرخ تورم در مدت دو ماهه اخیر بیانگر آن است که به علل مختلف ارزش واقعى پول در اقتصاد کشور در شرایط کنونی بیشتر از نرخ ١۵ درصد نرخ رسمى بوده و این بالا بودن قیمت تمام شده پول را مى توان به علت های بسیاری نظیر مشکلات ساختارى شبکه بانکى ایران و انجماد بخش اعظمی از دارایی هاى بانک ها در دارایی هاى غیرمالى یا در قالب بدهى هاى دولتى توجیه کرد.
اما نکته قابل توجه آن است که اگر قبول کنیم که ارزش واقعى پول در شرایط کنونی بیشتر از نرخ سپرده رسمى – ١۵ درصد – است، این موقع است که مى توان پی برد که هرگونه نوسان مستمر در دیگر بازارها نظیر نوسانات اخیر بازار ارز چه خطر بالقوه اى براى سیال شدن نقدینگى به سمت دیگر بازارها براى کسب سود واقعى و آغاز موج تازه اى از سفته بازى می باشد.
