نقشه ذهنی (Mind Mapping)
نقشه ذهنی ارتباط بین موضوعات، مفاهیم و مشکلات مختلف را با موضوعات دیگر نشان می دهد. نقشه ی ذهنی یک ابزار کارآمد برای طوفان ذهنی (brain storming) که به صورت مختلف ایده های مختلف،مشکلات و موضوعات مختلف و روابط بین آنها را نشان می دهد. این روش کمک می کند تا ضمن مرتب کردن و نظم دادن به اندیشه های مختلف موجود در ذهن فرد یا افراد بتوانیم ادراک بهتری از موضوعات پیچیده پیدا کنیم.
نقشه ذهنی را از کجا شروع کنیم ؟
معمولاً یک نقشه ذهنی با یک موضوع یا مشکلِ محوری که در مرکز نقشه قرار می گیرد آغاز می شود. و به موضوعات، تصاویر و عبارات مرتبط به آن با خطوطی به مشکل یا موضوع محوری متصل می شوند.
این روش به شکلهای دیگری از مدتها پیش وجود داشته است، اما بوزان روانشناس انگلیسی برای اولین بار شکل مدرن mind mapping را مطرح کرد تا بدین ترتیب به خاطر سپردن، یاد گرفتن و حل مشکلات آسان تر شود.
مهمترین کاربردهای نقشه ذهنی می تواند شامل موارد زیر باشد:
۱- برای تصویری کردن تبادل اطلاعات بین افراد مثلاً در یک جلسه یا طوفان فکری.
۲- به منظور سازمان دهی کردن و پالایش کردن اندیشه ها و ایده های مختلف.
۳- به منظر تحلیل و چارچوب مند کردن و شناسایی ارتباط بین عوامل کلیدی در یک موضوع.
۴- به منظور بهبود سیستمهای مدیریت دانش.
۵- به منظور بیان اطلاعات به فرمی مطلوب تر.
۶- برای مدیریت بهتر اطلاعات در جلسات، پروژه ها و تحقیقات چه در مرحله ی آماده سازی و چه در مرحله اجرا.
نکاتی برای تهیه نقشه های فکری
۱- ایده ی اصلی را در مرکز صفحه قرار دهید و بهتر آن است، که به جای نوشتار از تصویر آن استفاده کنید.
۲- از فضای کافی استفاده کنید تا بتوانید موارد جدید را در آینده اضافه کنید.
۳- از رنگها برای ادراک بهتر استفاده کنید.
۴- ارتباطات بین عوامل مختلف را بیابید.
اما امروز به جای استفاده از کاغذ برای ایجاد نقشه های ذهنی (mind map) می توان از نرم افزار iMindMap Pro استفاده کرد، نرم افزاری که مخصوص ایجاد نقشه های فکری طراحی شده است.
نقشه ذهنی یکی از ۱۰ ابزار و مفهوم کلیدی مدیریت است.
منابع مورد استفاده در این مطلب:
سایت انگلیسی:
۱۲manage
این مقاله توسط آقای سید حمیدرضا عظیمی نوشته شده است.