حین ساخت یا تعمیر سازه‌های مختلفی مثل ساختمان‌ها ممکن است امکان دسترسی به نقاط دشوار وجود نداشته باشد. از این رو از سازه‌ای به نام داربست استفاده میشود. ساخت داربست‌ها به مهارت ویژه‌ای نیاز داشته و نباید با بی احتیاطی انجام شود. چرا که در صورت فرو ریختن یک داربست خطر تلفات جانی و مالی سنگینی وجود خواهد داشت. داربست‌های فلزی عموما از لوله‌های ۶ متری و بست‌های گوناگون تشکیل می‌شوند. این سازه‌ها بسته به شرایط مختلف به شکل‌های مختلفی نصب می‌شوند اما حالت استاندارد آن به این صورت است که با بدنه ۳۰ سانتی‌متر فاصله داشته باشد. البته ممکن است در بعضی مواقع به دستور بنا، معمار و مهندسین مربوطه این فاصله کمتر یا بیشتر باشد. این سازه‌ها کاربردهای فراوانی را شامل می‌شوند که در ادامه با ۵ کاربرد اصلی آن‌ها آشنا می‌شویم.
داربست چیست؟
داربست سازه‌ای فلزی یا چوبی است که به صورت موقت برای دسترسی به نقاط دشوار در ساخت و تعمیر سازه‌ها به کار می‌رود. داربست‌های فلزی از لوله‌های ۶ متری که از جنس آهن هستند و بست و اتصالات مختلف تشیل می‌شوند. وزن لوله‌های داربست به طور معمول به دو دسته‌ی لوله داربست ۱۴ کیلویی و لوله داربست ۱۷ کیلویی تقسیم میشود. داربست‌ها در انواع مختلفی ساخته می‌شوند و از اجزای مختلفی برخوردار هستند. در ادامه‌ی مقاله به این انواع و اجزا می‌پردازیم.
انواع داربست
داربست‌ها انواع گوناگونی دارند که هر کدام از آن‌ها برای رفع نیاز خاصی سر هم می‌شوند. در ادامه به بررسی برخی از این داربست‌ها می‌پردازیم:
داربست پایه‌دار
این نوع داربست همانطور که از نام آن نیز پیداست در نردبان‌های متحرک به کار می‌روند. این داربست‌ها برای تعمیرات در ارتفاع کم مانند نقاشی و ساخت نمای ساختمان‌های کمتر از ۵ متر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
داربست مثلثی
این داربست‌ها از ظاهری مثلثی شکل تشکیل شده‌اند که به صورت نر و ماده به هم وصل می‌شوند. از مهمترین مزایای این نوع از داربست می‌توان به سادگی باز و بسته شدن آن اشاره کرد که به مهارت ویژه‌ای نیاز ندارد.
داربست معلق
در بسیاری از مواقع نیاز است تا داربست به زمین وصل نشده و به صورت معلق باشد. این نوع از داربست به جای زمین به دیوار متصل شده و حالتی معلق را به داربست میدهد. البته نمی‌توان این نوع از داربست را به هر دیواری متصل کرد و نیاز است تا استقامت آن برای نگه داشتن این سازه سنجیده شود.
داربست چکشی ستاره‌ای
این نوع از داربست در سادگی باز و بسته کردن به داربست‌های مثلثی شباهت دارند. داربست چکشی ستاره‌ای از پایه‌های قائم و مهارهای افقی تشکیل شده و زمان و مهارت زیادی را برای نصب نیاز ندارد.
داربست طره‌ای
این نوع از داربست به وسیله‌ی قطعات مختلفی به دیوار سازه‌ی اصلی وصل شده و انواع و کابردهای مختلفی را شامل میشود.
خطرهای احتمالی که باید برطرف شوند
نصب داربست ممکن است با خطرات زیادی مواجه باشد و نیاز است تا موارد زیادی رعایت شود. در ادامه خطراتی که ممکن است رخ دهد و مواردی که نیاز است تا رعایت شوند را بررسی خواهیم کرد.
- خطر سقوط از ارتفاع: برای کار بر روی داربست‌ها نیاز است تا حفاظ‌های ایمن نصب شده باشند و اقدامات ایمنی به طور کامل انجام شده باشند. در غیر این صورت ممکن است افرادی که در حال کار روی داربست هستند با حادثه‌ی سقوط مواجه شوند.
- خطر برخورد اشیاه به افراد: در ساختمان سازی امکان سقوط اشیاه مختلف وجود داشته و در صورت نبود تور ایمنی در قسمت بالایی داربست و کلاه ایمنی بر سر کارگران امکان بروز حوادث غیر قابل جبرانی وجود خواهد داشت.
- برق گرفتگی: در حین نصب داربست باید اقدامات امنیتی جهت جلوگیری از اتصال برق به این سازه انجام شود. در غیر این صورت امکان برق گرفتگی کارگران وجود خواهد داشت.
- خطر ریزش داربست: نصب داربست نیاز به مهارت‌های خاصی دارد و نباید توسط افراد مبتدی انجام شود. چرا که در صورت درست نصب نشدن آن امکان ریزش این سازه وجود خواهد داشت.
۵ کاربرد اصلی داربست
داربست‌ها برای اهداف و کاربردهای خاصی ساخته شده‌اند که در ادامه با ۵ کابرد اصلی آن‌ها آشنا می‌شویم:
ایجاد دسترسی آسان
امروزه ساخت سازه‌های بلند به شدت گسترش یافته و در تمام جهان در حال انجام است. دسترسی به نقاط مرتفع این سازه‌ها به راحتی امکان‌پذیر نیست و به سیستمی نیاز دارد که کارگران و مصالح را به نقاط مورد نظر برساند. این سیستم همان داربست است که به جزئی جدایی‌ناپذیر در این پروژه‌ها تبدیل شده است. لوله‌های داربست امکان دسترسی به نقاط مختلف در ارتفاع زیادی که دسترسی به آنان دشوار است را فراهم می‌نماید.
ایجاد ایمنی
برای ساخت سازه‌های مرتفع بسیار مهم است که کارگران از ایمنی کاملی برخوردار باشند. لوله‌های داربست درکنار سازه اصلی ایمنی کامل را فراهم کرده و باعث میشود تا کارگران بتوانند با خیال راحت به ساخت و ساز در ارتفاعات بسیار زیاد بپردازند. البته در صورتی که از دستورالعمل‌های لازم پیروی نشود امکان بروز حوادث و خطرات وجود خواهد داشت.
امکان ساخت و ساز به صورت گروهی
از کاربردهای دیگر لوله‌های داربست می‌توان به ایجاد فضایی برای ساخت و ساز گروهی و تعامل میان کارگران اشاره کرد. چرا که لوله‌های داربست به دلیل حالت شبکه‌ای که دارند این امکان را ایجاد می‌کنند که کارگران بر روی تخته‌ها قرار گرفته و با عبور از میل‌ها به هم ارتباط برقرار کنند.
افزایش سرعت ساخت و ساز
لوله‌های داربستی به دلیل نصب سریع، ایجاد امکان دسترسی به نقاط مختلف ساختمان و حمل و نقل آسان باعث می‌شوند تا سرعت ساخت و ساز و عملیات‌های ساختمانی دیگر دچار افزایش شوند.
ساخت سازه‌های موقت
از لوله‌های داربست برای ساخت سازه‌های موقتی مثل غرفه‌های نمایشگاهی نیز استفاده میشود. چرا که این سازه‌ها علاوه بر موقتی بودن و قابلیت نصب آسانی که دارند، از استقامت خوبی نیز برخوردار می‌باشند.
قیمت داربست
از آن‌جایی که لوله‌های داربستی در استاندارهای مختلفی تولید می‌شوند از لحاظ قیمتی با یکدیگر متفاوت می‌باشند. به طور مثال لوله داربست در استاندارد سبک به دلیل وزن کمتری که دارد به طور شاخه‌ای ارزان‌تر از لوله داربستی سنگین است. اما قیمت کیلویی این مقطع قیمتی به مراتب بالاتر از لوله داربستی سیاه را خواهد داشت. البته شرایطی مثل گالوانیزه بودن یا نبودن آن‌ها نیز تاثیرات مهمی را در قیمت این مقاطع خواهد داشت. برای اطلاعات بیشتر درمورد قیمت لوله داربست می‌توانید با کارشناسان ما در صبا پروفیل تماس حاصل فرمایید.
جمع‌بندی
داربست‌ها که برای دسترسی به نقاط دشوار سازه‌های مختلف طراحی شدند به انواع گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شوند. از جمله این انواع می‌توان به داربست پایه‌دار، داربست مثلثی، داربست معلق، داربست چکشیستارهای و داربست طره‌ای اشاره کرد. هر کدام از این داربست‌ها به هر حال از اجزای مختلفی تشکیل می‌شوند. برخی از این اجزا عبارتند از: ستون داربست، لوله‌های سرتاسری افقی، لوله‌های زیرتخته‌ای، لوله‌های عرضی، بست بوشی، بست گردان، مهار انتهایی، صفحه زیرستون و پایه قابل تنظیم.
این مقاطع مهم فولادی کاربردهای فراوانی دارند که در این مقاله به ۵ کاربرد اصلی آن‌ها پرداختیم. این پنج کاربرد ایجاد دسترسی آسان، ایجاد ایمنی، امکان ساخت و ساز به صورت گروهی، افزایش سرعت ساخت و ساز و ساخت سازه‌های موقت می‌باشد. باید توجه داشت که قیمت این لوله‌های داربست بسته به نوع و جنسی که دارد تعیین شده و نمی‌توان همه‌ی آن‌ها را با یک قیمت مشخص تهیه کرد.
منبع: مقاله ۵ کابرد اصلی لوله داربست
