تست چاه ارت:
تست چاه ارت یک فرآیند ضروری به منظور حصول اطمینان از صحت کار کرد سیستم ارت در مقابل اضافه ولتاژهای تولید شده در بدنه که باعث صدمه دیدن دستگاه ها و افراد میشود ، همچنین ولتاژهای بسیار زیاد و خطرناک ناشی از برخورد صاعقه با دکل های مخابراتی ضروریست مقاومت سیستم ارت به صورت سالانه اندازه گیری شود. با ما همراه باشید تا در ادامه به مبحث اجرای چاه ارت نیز بپردازیم.
تست چاه ارت به چه صورت است؟
روش تست چاه ارت با ارت تستر یا تست چاه ارت با میگر به این شکل است که ۳ میله دارد یکی رو به سیم مسی که از چاه ارت بالا آوردیم وصل میکنیم و ۲تای دیگر را در ۱۰ و۲۰ متر بعد از چاه ارت به زمین میکوبیم و بعد مقاومت زمین را با دستگاه میگیریم . اما اگر ارت تستر موجود نبود میتوانیم با یک فیوز مینیاتوری ۱۰ آمپر چاه را مورد تست قرار دهیم به این صورت که یک سر فیوز را به برق و بعد فیوز را متصل میکنیم ویک سیم هم به چاه ارت وصل کرده و
در همان موقع به فیوز میزنید اگر فیوز قطع شد چاه ارت مقاومت قابل قبولی دارد. تست چاه ارت یا میله ارت را نباید با روش های قدیمی و مرسوم قدیمی چک کرد و سعی برآن باشد که با روش های جدیدتر این تست چاه ارت انجام شود. از جمله روش های خوبی که میتوان برای تست چاه ارت مورد استفاده قرار داد میتوان به روش افت ولتاژ(fall of potential )اشاره کرد.
تست چاه ارت بر اساس چه الزاماتی است؟
تست چاه ارت مطابق با ماده ۲۲ آیین نامه حفاظتی تاسیسات الکتریکی کارگاه ها که برای کلیه صنایع و نیز ساختمان های مسکونی و تجاری الزامی می باشد.
تست چاه ارت بر اساس ماده ۱۳-۲-۵ مبحث سیزدهم مققرات ملی ساختمان(تاسیسات الکتریکی راباید قبل از شروع بهره برداری یا پس از هر تغییر عمده در آن آزمود تا نسبت به صحت کارهای انجام شده طبق این مقررات اطمینان حاصل شود). همچنین بر اساس بند پ ۱-۹-۴ مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان (در پایان کار احداث هر الکترود زمین و از آن پس به صورت دوره ای باید مقاومت آن را نسبت به جرم کلی زمین به کمک دستگاه های قابل قبول برای انجام این کار و توسط افراد کار آزموده اندازه گیری کرد و اگر تغییرات قابل ملاحظه ای در مقاومت الکتریکی مشاهده شد نسبت به توسعه سیستم اتصال زمین با احداث الکترودهای جدید اقدام نمود)
علاوه بر آن بر اساس ماده ۲۲-۷-۸-۵ مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان (آزمون اندازه گیری مقاومت الکترود زمین باید با استفاده از تجهیزات و روش های تایید شده به صورت دوره ای تست چاه ارت انجام شود).
انواع روش های تست چاه ارت :
تست چاه ارت به روش افت ولتاژ سه الکتروده ۵۰ درصد
تست چاه ارت به روش افت ولتاژ سه الکتروده ۶۲ درصد
تست چاه ارت به روش چیدمان مثلثی
تست چاه ارت به روش ارت مرده یا دو الکترود
تست چاه ارت به روش اندازه گیری بدون میله (کلمپی یا تزریق جریان)
نکات اجرایی در تست چاه ارت:
۱) در تست چاه ارت فاصله مناسب جهت کوبیدن میل جریان باید به گونه ای انتخاب شود که حوزه مقاومتی آن با حوزه مقاومتی الکترود زمین تداخل نداشته باشد . توصیه می شود در بازرسی فنی و تست چاه ارت این فاصله از ۵ برابر بزرگترین بعد الکترود زمین کوچکتر نباشد.
۲) توصیه می شود در هنگام تست چاه ارت الکترود زمین ،میل جریان و میل ولتاژ در یک راستا و به صورت خطی چیدمان شوند.
۳) در صورت وجود موانع در هنگام تست چاه ارت و فراهم نبودن فاصله کافی جهت کوبیدن میل ها در یک راستا ، چیدمان میل ها می تواند به صورت مثلثی اجرا شود.
۴) برای تست چاه ارت و اندازه گیری مقاومت الکترود زمین گسترده که نیاز به استفاده از سیم های بلند برای اتصال به میل های جریان ولتاژ و در نتیجه احتمال بروز خطای ناشی از تداخل الکترومغناطیس وجود دارد و همچنین در مواردی که محدودیت هایی در کوبیدن میل ولتاژ در چیدمان خطی میل ها به وجود می آید ، توصه می شود در تست چاه ارت از روش ۱۸۰/۹۰ استفاده شود .
عوامل ایجاد خطا در هنگام تست چاه ارت:
عوامل متعددی ممکن است باعث ایجاد خطا در اندازه گیری مقاومت الکترود زمین و تست چاه ارت شوند که در ادامه به مهمترین آن ها اشاره می شود، این عوامل عبارتند از:
۱) اجرام فلزی مدفون در خاک
۲) جریان های سرگردان ناشی از منابع مختلف AC و DC
۳) نزدیکی بیش از حد میل جریان به الکترود زمین آزمون
۴) خطای دستگاه های اندازه گیری
ایمنی SAFETY:
اقدامات احتیاطی لازم برای برقراری ایمنی در هنگام کار و انجام آزمون روی سیستم زمین ، همواره باید در نظر گرفته شوند به همین خاطر هنگام اندازه گیری مقاومت الکترود و تست چاه ارت باید موارد زیر رعایت گردد:
- کلیه اندازه گیری ها وتست چاه ارت باید توسط فرد یا افراد کار آزموده و ماهر انجام شود.
- انجام اندازه گیری مقاومت الکتریکی سیستم اتصال زمین در روز های طوفانی ، بارانی یا مواقعی که احتمال وقوع صاعقه باشد، مجاز نیست.
- -استفاده از لوازم حفاظت فردی مانند دستکش عایق و کفش کار مناسب در هنگامتست چاه ارت و اندازه گیری الزامی است.
- جهت انجامتست چاه ارت و آزمون از تجهیزاتی استفاده شود که استاندارد IEC-61010 را برای ایمنی و استاندارد IEC-61557 را برای کارایی، دارا باشند.
هدف از بکاربردن اتصال زمین (ارت):
- حفاظت و ایمنی جان انسان
- حفاظت و ایمنی وسایل و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی
- فراهم آوردن شرایط ایده‌ال جهت کار
- جلوگیری از ولتاژ تماسی
- حذف ولتاژ اضافی
- جلوگیری از ولتاژهای ناخواسته و صاعقه
- اطمینان از قابلیت کار الکتریکی
- کاهش افت ولتاژ و افت توان بر اثر عدم تعادل بار در سیستم
اجرای چاه ارت :
- ابتدا چاهی به قطر حدود ۸۰ سانتی متر و عمق ۴-۶ متر ترجیحا درون باغچه حفر میکنیم.
- اندازه چاه ارت به نوع خاک و مکان محل اجرا بستگی دارد اما قانونا باید به حدی کنده شود که به نم طبیعی خاک برسیم در تهران در مناطق جنوبی با توجه به نوع خاک و پست تر بودن محل ۴ متر کافی است اما در مناطق شمالی تهران با توجه به ارتفاع محل و ماسه ای بودن خاک تا ۶ متر جهت اجرای چاه ارت توصیه میشود.
- جهت اتصال سیم مسی به صفحه مسی اجرا جوش کدولد .
- قبل از قرار دادن صفحه ریختن حدود ۲۰ سانت مواد کاهنده یا بنتونیت به درون چاه ارت.
- استفاده از لوله پلیکا جهت تزریق آب به چاه ارت.
- قرار دادن صفحه به صورت عمودی درون چاه ارت.
- مخلوط کردن مواد کاهنده یا بنتونیت در بیرون چاه ارت و ریختن این مواد به درون چاه ارت.
- پر کردن الباقی چاه ارت با خاک نرم.
- اتصال کابل شو به سیم ارت که از چاه ارت بیرون آمده.
- جهت همبندی و تست دوره ای استفاده از حوضچه ارت و یا تابلو تست باکس ارت.
