علی ضیا؛تخریب یک برند شخصی یا پایان شهرت

علی ضیا، یکی از مجریان موفق سالهای گذشته صدا و سیمای ایران است. در سال ۱۳۹۰ مجله همشهری جوان، از وی به عنوان پدیده اجرای سال در تلویزیون نام می برد. علی ضیا، در میان مخاطبان تلویزیون (خصوصاً مخاطبان جوانش) از محبوبیت برخوردار بود. همچنین برخی نظرسنجی ها وی را یکی از محبوبترین مجریان ۲۰ سال اخیر تلویزیون معرفی می کند. اما این شهرت، این موفقیت در اجرا از وی یک برند شخصی نساخت … و اتفاقات روزهای اخیر یعنی انتشار ویدیویی که وی را در حال فریاد زدن شعار فوتبالی نشان می دهد، احتمالاً به شهرت و موفقیت موجود هم آسیب بزند. حالا چرا علی ضیا برند شخصی نبود؟ برند شخصی (Personal Brand) چه ویژگی دارد که در علی ضیا نیست؟

پیش از هر چیز، باید شهرت را از مقوله برند شخصی تفکیک دهیم. شهرت موضوع جدیدی نیست. از قدیمی ترین تمدن‌ها هم که سراغ بگیرید، مشاهیر مختلفی در آنهابوده‌اند و تنها تغییری که در طول این هزاران سال رخ داده است، ریشه‌ها و دلایل کسب شهرت است که دستخوش تغییر شده است. زمانی در یونان باستان، خطیبان و سیاستمداران معروف بودند. در امپراطوری روم، شهرت از آن فرماندهان جنگ بود. کسانی که مردم، عموماً آنها را به چهره نمی‌شناختند. اما نام آنها، تقدس و احترام به همراه داشت. کشیشان، مشاهیر قرون وسطی بودند و دانشمندان و فلاسفه، عصر روشنگرانی را به نام خود زدند. نویسندگان مطرح، در قرن اخیر به باشگاه مشاهیر پیوستند و پس از ظهور رسانه‌های جمعی تصویری مانند تلویزیون، نسل جدیدی از مشاهیر، به باشگاه صاحب نامان قدیمی و دارندگان برند شخصی افزوده شدند.

به عبارتی، عموم کسانی که ما به عنوان صاحبان بزرگ برند شخصی می‌شناسیم، مشاهیر بوده‌اند که به سبب شغل و موقعیت اجتماعی خود، مورد توجه عامه مردم قرار گرفته‌اند. برندسازی شخصی – لااقل آنطور که در ذهن عموم ما شکل گرفته است – به روندی معکوس فکر می‌کند. یعنی قرار نیست، خود به خود برند شخصی شویم، قرار است، فعالیت و اقداماتی کنیم تا تبدیل به برند شویم.

بنابراین صرف این که عده زیادی ما را می شناسند، از ما یک برند شخصی نمی سازد. به نظر من عادل فردوسی پور، نمونۀ یک برند شخصی است. کاراکتری که، همراه خود یک سری ویژگیها را به ذهن متبادر می کند، صراحت در کلام، قدری شهامت و جسارت، قدری نوآوری، جهانی و به روز و … در واقع، در میان افرادی که عادل فردوسی پور را می شناسند (که بخش بزرگی از جامعه هستند، پس شهرت دارد) یک تمایزی با سایرین وجود دارد. مخاطبان از شخصیت عادل فردوسی پور تصوری دارند که آن را با بقیه متمایز می کند.

من فکر می کنم، علی ضیا، طی ۵ سال فعالیت در تلویزیون، توانست نظر مخاطب را جلب کند، یعنی به گونه ای اجرا کند که آنها دوستش داشته باشند، اما از خودشخصیتی با ویژگیهای مشخص بروز نداد. بنابراین تنها به شهرت رسید، اتفاقات اخیر هم نشان می دهد، که وی خود نیز ویژگیهای متمایز و ثابتی برای شخصیت مشهوری به نام علی ضیا قائل نیست.

به نظرم، محبوبیت عنصر مهمی برای سلبریتی هاست، این موضوعی است که تمام این افراد به آن آگاه هستند و در جهت آن می کوشند، اما فراتر از آن ایجاد یک برند شخصی در کنار محبوبیت و شهرت، قطعاً به موفقیت و ماندگاری و تداوم سلبریتی ها کمک خواهد کرد.

به هر حال علی ضیا با انتشار انواع عذرخواهی ها، در شبکه های اجتماعی در تلاش برای ممانعت از تخریب شهرت و محبوبیتش است، می توان از امروز به فکر ساختن یک برند شخصی هم بود…