فرهنگ کسب و کار و تجارت در ایتالیا
فرآیند جهانی شدن در حال رخ دادن است و هر روز کشورهای مختلف دنیا بیشتر به هم شبیه می شوند، اما به هر حال ملل هنوز هم برخی ویژگیهای منحصر به فرد خود را کم و بیش حفظ کرده اند، ویژگیهایی که بر فرهنگ کسب و کار هم تاثیر می گذارند. در اینجا به فرهنگ کسب و کار و برخی آمارهای کوتاه پیرامون ایتالیا این کشور اروپایی می پردازیم.
ایتالیا کشوری در جنوب اروپا است. این کشور از شبه جزیره ایتالیا و دو جزیره سیسیل و ساردنیا در دریای مدیترانه تشکیل شده است. امروزه ایتالیا کشوری توسعه یافته است و جزو هشت کشور صنعتی محسوب میشود. نکته جالب در مورد نقشه کشور ایتالیا شباهت آن با چکمه میباشد.
آمار کلی کشور ایتالیا
مساحت: ۳۰۱۳۳۸ کیلومتر مربع (رتبه ۷۱ در میان کشورهای جهان)
جمعیت: ۶۰ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر (رتبه ۲۳ در میان کشورهای جهان)
تراکم جمعیت: ۲۰۰ نفر در کیلومتر مربع (رتبه ۵۴ در میان کشورهای جهان)
امید به زندگی: مردان ۷۷ سال – زنان ۸۴ سال
درصد افراد باسواد: ۹۸ درصد
میزان طلاق در ۱۰۰۰ نفر: ۸/۰ نفر.
آمار اقتصادی ایتالیا
واحد پول: یورو
تولید ناخالص ملی: ۲۱۱۸ میلیارد دلار – سرانه ۳۵۴۳۵ دلار
اشتغال: کشاورزی ۵ درصد – صنعت ۳۲ درصد – خدمات ۶۳ درصد – بیکاری ۹ درصد
صادرات عمده: پارچه و منسوجات – انواع کفپوش – ماشینآلات صنعتی – مواد شیمیایی- خوراکی و آشامیدنی و تنباکو
مقاصد صادرات: آلمان ۱۴ درصد – فرانسه ۱۳ درصد – آمریکا ۸ درصد – انگلستان ۷ درصد – اسپانیا ۷ درصد – سایر کشورهای اتحادیه اروپا ۲۵ درصد
میزان صادرات به جهان: ۱/۵۶۶ میلیارد دلار
واردات عمده: محصولات مهندسی – وسایل حمل و نقل – حاملهای انرژی – مواد غذایی و معدنی
منابع واردات: آلمان ۱۸ درصد – فرانسه ۱۱ درصد – هلند ۶ درصد – انگلستان ۵ درصد – آمریکا ۴ درصد – سایر کشورهای اتحادیه اروپا ۲۴ درصد.
میزان واردات از جهان: ۸/۵۶۶ میلیارد دلار
کشور ایتالیا یکی از کشورهای اروپایی است که در بسیاری موارد بیشباهت به ایران نیست. این کشور همانقدر در هنر و ادبیات غرب تاثیرگذار بوده است که ایرانیان در فرهنگ شرق. جز شباهتهای فرهنگی، روانشناسی اجتماعی هر دو کشور ویژگیهایی مشابه هم را نشان میدهد.
از نظر سنت ساختار بهرهوری، ایتالیا به داشتن تعداد زیادی شرکت کوچک معروف است. با توجه به طبیعت محصول، شرکتهای کوچک ایتالیایی روی بخشهای قدیمی متمرکز و سطح تکنولوژی آنها در حد متوسط است.
کشور ایتالیا یکی از نمونههای بارز شناخته شده جهانی در عرصه حفاظت از میراث معنوی است. ایتالیا با وجود وفور میراث معنوی ملموس و آثار فاخر هنری و معماری در یکی از سرزمینهای تاریخی جهان، توجه به بازشناسی میراث معنوی ناملموس را به عنوان پشتوانه و پس زمینه پاسداری از میراث فرهنگی و هنری ملموس در دستور کار برنامهریزی و مدیریت فرهنگی کشور قرار داده است.
ایتالیا دارای یکی از گنجینههای بسیار عظیم فرهنگی است که حفاظت از آن پایه برنامه فرهنگی در این کشور است. ایتالیا برنامه مدیریت فرهنگی را بر اساس حفاظت از منظومه گنجینههای فرهنگی و خوشههای میراث ملموس و ناملموس فرهنگی قرار داده است و آن را مجموعه اقدامات منظم و برنامهریزی شدهای میداند که گنجینههای موجود را در خوشهها و صورتبندیهای مرتبط با یکدیگر، برای دستیابی به اهداف کشور قرار میدهد.
فرهنگ کسب و کار در ایتالیا
در این هفته که به بررسی مجزای کشور ایتالیا اختصاص داده شده است، اطلاعات جامعی پیرامون فرهنگ تجاری و فضای کسب و کار این کشور ارائه میشود که میتواند یاریگر شما در تعامل موثرتر با مشتریان و شرکای ایتالیایی باشد. هرچند هر کدام از زیرردهها بر یک زمینه خاص در فرهنگ کسب و کار در ایتالیا تمرکز دارد، پیشنهاد میشود این بخشها به ترتیب چاپ مورد بررسی قرار گیرند.
ممکن است پس از مطالعه این بخش پیرامون فرهنگ کسب و کار ایتالیا، به مطالعه فرهنگ تجاری سایر کشورهایی که با آنها سر و کار دارید، احساس نیاز کنید. در آینده نزدیک این کشورها نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
پیشینه کسب و کار درایتالیا
ایتالیاییها به خانواده دوستی در جهان شهرهاند و میتوان گفتاین رویکرد رابطه محور، به دنیای تجارت نیز کشیده شده است. در واقع اگر بگوییم در هیچ کشور اروپایی (احتمالا به جز اسپانیا) بهاندازهایتالیا کسب و کارهای خانوادگی کوچک تا متوسط وجود ندارد، سخنی به گزاف نگفتهایم. این بدان معنا نیست که همه بنگاهها با باندبازی خانوادگی و رابطه بازیهای قدیمیاداره میشوند؛ اما هنوز قرائن حاکی از تفوق فرهنگ تجاری مبتنی بر مجموعهای از ارتباطات و احساسات محکم درایتالیا است.
بنابراین، با وجودی که شرکتهایایتالیایی به سمت و سوی یک رویکرد سلسله مراتبی منظم سوق مییابند؛ چارت سازمانی لزوما گویای عملکرد واقعی و جزئیات انجام امور در سازمان نیست.
در واقعیت، ساختار سازمان از شبکهای از روابط تشکیل میشود که در تمام اجزای سازمان نفوذ میکنند، چنان که حتی گزارشهای رسمی سازمانی نیز جایگاه ویژهای را برای پیوندهای ناملموس، اما مستحکم احترام و وفاداری شخصی در نظر میگیرند.
عناوین شغلی همیشه بیانگر جایگاه، نفوذ و میزان قدرت در اختیار شخص نیستند؛ بلکهاین پارامترها بیشتر براساس این که «چه کسی را میشناسید» یا این که «رابط شما در زنجیره چه کسی است» میباشد.
علاوه بر پیچیدگیهای ذکر شده، عواملی چون قرابتهای دیرپای سیاسی و تعصبات ناحیهای نیز بر تمام ساختارهای تجاری ایتالیا (کشوری با سطح قابل ملاحظه صنایع ملی، در قیاس با سایر کشورهای اتحادیه اروپا) سایه میافکنند.
یک اثر جانبی این رویکرد خانواده گرایی و عشق زیست بوم، این است ایتالیا که یکی از ساکنترین جمعیتهای مدیریتی را در بین تمام کشورهای صنعتی دارد و این میتواند منجر به بروز مشکلاتی برای شرکتهای سرمایه گذاری خارجی، در امر تعدیل و بهینه سازی دفاترشان (فرضا بین رم و میلان) گردد.
ساختارهای فضای کسب و کار در ایتالیا
همانگونه که پیشتر اشاره شد،ایتالیا به داشتن تعداد قابل توجهی شرکتهای کوچک تا متوسط که به صورت خانوادگی اداره میشوند به خود میبالد، اما هنوز بسیاری شرکتهای بزرگ (نظیر فیات، بنتون و…) نیز هر یک عمدتا متعلق به خاندان خاصی هستند.
در واقع به دلیل فقدان تاریخی سرمایهگذاریهای توام با ریسک در ایتالیا، بسیاری از سازمانها با اتکای صرف به سرمایههای خانوادگی آغاز به کار کرده و از سود حاصله نیز فقط به عنوان سرمایه ورودی برای سازمان خود بهرهبرداری کردهاند.
در چنین فضای متکی بر ثروتهای خاندانی، اصلا جای شگفتی نیست که خانوادهها خواستار حفظ تدابیر کنترلی در اعتلای درجه خود باشند.
در راستای همین فضای آکنده از رسوم خانوادگی، سیستم مدیریت در ایتالیا به گونهای شدیدا سلسله مراتبی تکامل یافته است که در آن اگر هم تصمیمات مهم از بالا اتخاذ نشده باشند، در بسیاری موارد از ردههای میانی مدیریت به ردههای عالی تحمیل میشوند.
ممکن است وقت زیادی صرف به توافق رسیدن با یک مدیر ایتالیایی عالیرتبه شود؛ تا اینکه در مرحله بعد مشخص شود که تصمیمات را اشخاصی اتخاذ میکنند که تاکنون نامی هم از ایشان برده نشده بود.
بنابراین در ایتالیا، زمان مفیدی که در مراحل اولیه کار با یک شرکت، صرف یافتن تصمیم گیرنده واقعی (و نه شخصی که روی کاغذ در مقام تصمیمگیری قرار دارد) میشود، نسبت به سایر کشورهای اروپایی بیشتر است.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد مورخ ۳۰ بهمن ۱۳۸۹ ترجمه کوشان غلامی