این چالشی است که همواره وجود داشته است؛ آیا مدیریت و رهبری با یکدیگر متفاوت هستند یا باید آنها یکسان تلقی کنیم؟ برخی این دو مفهوم را متفاوت و برخی یکسان تلقی می کنند. جمع بندی نظرات چنین می نمایاند که فرآیند و اعمال مدیریت و رهبری از حیث کارکرد سازمانی مشترک است. لیکن جوهره، مفهوم و حالت ذهنی این دو متفاوت است که این تفاوتها را می توانید در ادامه این مطلب مطالعه فرمایید :
مهمترین تفاوتهای رهبری و مدیریت
رهبری وسیع تر از مدیریت
1- رهبری مفهومی وسیع تری از مدیریت دارد. واژه مدیریت به سلسله مراتب سازمانی، اختیارات رسمی و شفاف بودم نظام گزارش دهی و گزارش گیری اشاره دارد بنابراین در چارچوب نمودار سازمانی قابل تفسیر است در صورتی که رهبری مفهومی وسیع تر دارد و الزاماً متناظر با لایه های سازمانی نیست زیرا ممکن است فردی در سطوح پایین سازمانی باشد ولی بر رو سطوح بالاتر نفوذ داشته باشد به گونه ای که رفتار آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
پذیرش در رهبری
2- در رهبری نوعی پذیرش و وقبولیت برای پیرو مطرح است اما در مدیریت الزاماً چنین نیست، بنابراین هر قدر الگوی مدیریت به سمت رهبری تغییر وضعیت پیدا کند اثربخشی اقدامات مدیریت بیشتر می شود.
اهداف سازمانی در مدیریت، اهداف فراسازمانی در رهبری
3- در مدیریت اهداف الزاماً هدفهای سازمانی هستند، در حالی که در رهبری ممکن است اهداف فراسازمانی نیز مدنظر قرار گیرد.
نفوذ رهبری
4-نفوذ، قوام و دوام دستورات و فرامین رهبر در مقایسه با مدیر به مراتب بیشتر است.
قدرت اداری در مدیریت
5- در مدیریت بیشتر قدرت اداری و از بالا به پایین مورد استفاده قرار می گیرد در حالی که در رهبری پذیرش پیروان مطرح است و قدرت مبتنی بر چاذبه شخصی یا از پایین به بالا کاربرد دارد.
در واقع با توجه به موارد بالا باید بگوییم آن چه رهبری را از مدیریت متمایز می کند، مفهوم و حالات ذهنی است و در غیر این صورت در حوزه کارکرد که همانا تحقق اهداف سازمانی از طریق یک سلسله اقدامات مشخص است تفاوتی وجود ندارد. بر ایت اساس در نوشتار حاضر مراد از واژه رهبری چیز مجزایی از مدیریت نیست و مثلاً طرح واژه سبکهای رهبری با سبکهای مدیریت تفاوت کارکردی ندارد.
Warren Bennis در سال 1989 و در کتاب «در مسیر رهبر شدن» جملاتی را پیرامون رهبر و مدیر آورده است که می توانید برخی از آنها را در ادامه بخوانید:
– The manager administers; the leader innovates.
– The manager is a copy; the leader is an original.
– The manager maintains; the leader develops.
– The manager focuses on systems and structure; the leader focuses on people.
– The manager relies on control; the leader inspires trust.
– The manager has a short-range view; the leader has a long-range perspective.
– The manager asks how and when; the leader asks what and why.
– The manager has his or her eye always on the bottom line; the leader’s eye is on the horizon.
– The manager imitates; the leader originates.
– The manager accepts the status quo; the leader challenges it.
– The manager is the classic good soldier; the leader is his or her own person.
– The manager does things right; the leader does the right thing.
این مقاله توسط آقای سید حمیدرضا عظیمی نوشته شده است.