چرا تامین مالی برای کسب و کارهای کوچک دشوار است؟
شرکتهای کوچک به دنبال دستیابی به سرمایه رشد (روشی انعطافپذیر در تامین مالی) هستند، ولی بانکها و سرمایهگذاران بسیار محتاط عمل میکنند.
عبارت بالا به نقل از جان پالیا، استاد مالی و محقق ارشد پروژه بازارهای سرمایه خصوصی پپرداین، آمده است. پروژه مذکور، نظرسنجیای است که دو مرتبه در سال صورت میگیرد و در آن اطلاعاتی راجع به کسبوکارهای خصوصی و سرمایهگذاران و وامدهندگان به آنها جمعآوری میگردد. گزارش اخیر نشان میدهد که در طول 18 ماه گذشته، تلاشهای متعددی از طرف شرکتها برای کسب سرمایه بینتیجه ماندهاند. پالیا اخیرا با کارن ای کلین مقاله نویس Smart Answers مصاحبهای داشته است که متن آن را در ادامه میخوانید.
*چه گروههایی در تحقیقات شما مورد مطالعه قرار گرفتهاند؟
ما در تحقیقات خود بانکها، اعطاکنندگان وامهای رهنی، سهامداران شخصی، سازمانهای سرمایهگذاری مخاطرهآمیز (venture capital organizations)، سرمایهگذاران شخصی برای شرکتهای نوپا، صاحبان کسبوکار، ارزیابان کسبوکار و کارگزاران را مورد مطالعه قرار دادهایم. این تحقیق در شش ماه دوم سال 2009 آغاز شد و هماکنون در دسترس عموم است.
* شما 559 شرکت خصوصی را مورد مطالعه قرار دادهاید که تقریبا نیمی از آنها درآمد سالانه خود را حدود سه میلیون دلار گزارش کردهاند. مهمترین نگرانی آنها چیست؟
اولین و مهمترین نگرانی شرکتهای خصوصی بر اساس ادعای 31 درصد از آنها، دستیابی به سرمایه است. حدود 27 درصد نیز اوضاع اقتصادی را مهمترین نگرانی خود برشمردهاند. جالب اینجاست که بیش از نیمی از شرکتها (53 درصد) اعلام کردهاند که درآمد آنها در شش ماه گذشته افزایش یافته است. این در حالی است که 70 درصد از شرکتها بیان داشتهاند که هزینههای آنها در این مدت کاهش یافته یا به میزان درآمد آنها بوده است.
71 درصد از شرکتها نیز گزارش کردهاند که اگر سرمایه رشد بیشتری داشتند، درآمد آنها نیز بیشتر میبود و همچنین 63 درصد اعلام کردهاند که فرصتهای رشد در شش ماه گذشته افزایش یافته است. تحقیقات شما نشان میدهد که بانکها ریسکگریزتر از گذشته هستند و بیشتر به ضامنهای شخصی و وثیقه اعتماد میکنند. به نظر میرسد که بانکداران، نسبت به گذشته، زمان بیشتری را برای رسیدگی به درخواستهای وام صرف میکنند. تا حدود دو یا سه سال گذشته دیدی سطحی به این امور وجود داشت و با سختگیری کمتری عمل میشد، اما پس از وقوع بحران، بانکها پروندهها را با دقت و موشکافی بیشتری بررسی میکنند.بسیاری از بانکداران اظهار میدارند که کاهش میزان وامها نسبت به قبل به دلیل کم شدن تقاضا برای وام است، ولی تحقیقات شما خلاف این ادعا را نشان میدهد.
به طور کلی، تقاضا برای وام در میان صاحبان کسبوکار افزایش یافته است. همچنین 72 درصد از بانکهایی که مورد مطالعه قرار گرفتهاند، بیان داشتهاند که تعداد تقاضا برای وام در شش ماه گذشته افزایش پیدا کرده است؛ بنابراین ادعای بانکها در مورد کاهش تقاضا برای سرمایه، عجیب به نظر میرسد.
* در مورد نرخ قبول وام چطور؟
براساس گزارش بانکدارها، 72 درصد از وامهای مبتنی بر وجه نقد، 90 درصد از وامهای مبتنی بر املاک و 7/46 درصد از وامهای مبتنی بر وثیقه رد شدهاند. مهمترین دلایل رد شدن این وامها، پایین بودن میزان درآمد و حجم بدهیهای موجود بانک بوده است.
* ولی تحقیقات شما نشان میدهد که برخلاف اوضاع اقتصادی موجود، اعتبار وامگیرندگان افزایش یافته است.
بله. اکثر بانکها (55 درصد) ادعا داشتهاند که اعتبار درخواستکنندگان وام در شش ماه گذشته افزایش پیدا کرده است؛ بنابراین میتوان اینگونه برداشت کرد که بانکها ریسکگریزتر شدهاند و شرکتها در حال افزایش استانداردهای خود هستند. بر اساس آمار، 39 درصد از بانکها از کاهش میزان قراردادهای پرداخت وام خبر میدهند.
* شما همچنین در مورد سازمانهای سرمایهگذاری مخاطرهآمیز و سرمایهگذاران شرکتهای نوپا تحقیق کردهاید. یافتههای شما در این زمینه چه بوده است؟
اینگونه شرکتها نیز به دلیل مشکلات اخیر، ریسکگریزتر شدهاند. با توجه به نتایج تحقیقات، این شرکتها منابع مالی خود را بیشتر روی سازمانهایی که قبلا در آنها سرمایهگذاری کردهاند یا آنهایی که در مراحل پس از تاسیس هستند، متمرکز میکنند. بیش از 80 درصد از این شرکتها پیش بینی کردهاند که تقاضا برای سرمایهگذاری اولیه در دوازده ماه آینده افزایش خواهد یافت، ولی محدودیتهای سرمایهگذاری کماکان ادامه دارد. همچنین 57 درصد اذعان داشتهاند که تمایل عمومی برای ریسکپذیری کاهش یافته است.
* این میزان از احتیاط در سرمایهگذاری به طور کلی در اقتصاد چه معنی خواهد داشت؟
این روند، در آینده مشکلزا خواهد بود. این نکته، به این معنی است که فرصتهای سرمایهگذاری در کسبوکارهای نوپا که میتوانستند در آینده موفقیت اقتصادی به دنبال داشته باشند، از بین خواهد رفت.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد؛ 4 مهر 1389، ترجمه فرناز براری
این مقاله توسط آقای سید حمیدرضا عظیمی نوشته شده است.