نقشه خوانی صنعتی چیست؟

نقشه خوانی صنعتی (Industrial Drawing Interpretation) علم خواندن و درک نقشههای مهندسی تعریف میگردد و یکی از شاخههای مجموعهی رسم فنی به شمار میرود. با پیشرفت چشمگیر تکنولوژی و رشد صنایع، مهندسین و صنعتگران به یادگیری این مهارت کاربردی روی آوردهاند. فرض کنید نقشهی یک چرخ دندهی مکانیکی پیش روی شماست و از شما میخواهند آن را طراحی نمایید. شما به علم نقشه خوانی صنعتی برای دستیابی به مشخصات ترسیمی آن نیازمند خواهید بود. پس اهمیت مهارت داشتن در این حیطه در اینجا مشخص میگردد.
چرا نقشه خوانی صنعتی مهارتی ضروری برای مهندسان است؟
نقشههای صنعتی ارتباط دهندهی تکنسینها، مهندسین و حتی عوامل فروش محسوب میگردند. وجود پیچیدگی و علائم خاص در آنها نیز باعث شده تا به توضیحات و جزئیات بیشتری نسبت به سایر انواع نقشهها نیاز پیدا کنند.
مهندسین و صنعتگران با ارتقای دانش خویش در نقشه خوانی صنعتی میتوانند به این نیازها پاسخ داده و با یادگیری این زبان فنی مشترک بین افراد شاغل در این حوزه، از مزایای خوبی برخوردار شوند. با فراگیری این مهارت نه تنها میتوان به درک و مهارت بالایی در اصول نقشه خوانی و استانداردهای مورد تایید آن رسید بلکه در بازار کار نیز یک مزیت رقابتی محسوب میگردد.
شرکت در دورههای آموزش نقشه خوانی صنعتی از روشهای سریع یادگیری برای علاقهمندان در این حوزه به شمار آید. با رشد صنایع و تقاضا برای متخصصان این حوزه، تسلط بر این آموزشها و مفاهیم برای افراد شاغل در نقشه خوانی صنعتی امری ضروری و اجتناب ناپذیر خواهد بود.
انواع نقشههای صنعتی و کاربردهای آنها
نقشههای صنعتی و انواع مختلف آنها هر کدام برای کاربردی خاص در صنایع مختلف مانند ماشینکاری، جوشکاری و معماری تعریف میگردند. برخی از انواع رایج نقشههای صنعتی عبارتند از:
- نقشههای اسکچ یا پیش ترسیم
این نقشهها بهصورت ابتدایی و غیررسمی و با نمایش به صورت دستی و روی کاغذ ترسیم میگردند و با هدف نمایش ایدهها و مفاهیم طراحی میگردند.
- نقشههای مرکب
نقشهی مونتاژ (Assembly Drawing) یا نقشه مرکب، نوعی نقشه صنعتی برای نمایش جزئیات پیچیده و ترکیبی به شمار میرود و در مونتاژ قطعات مکانیکی و الکتریکی مورد استفاده قرار میگیرند.
- نقشه جزء
نقشه کارگاهی یا نقشه اجرا که با نامهای نقشه تکی یا جز نیز شناخته میشود و برای مهندسان و تکنسینها راهنمایی دقیقی در تسهیل فرآیندهای تولید به شمار میرود.
- نقشههای مجسم
نقشههای مجسم نوعی از نقشههای مهندسی به شمار میروند که به تصویر کشیدن یک دستگاه یا سیستم به صورت سهبعدی و با جزئیات دقیق میپردازند. این نقشهها معمولاً شامل نمای برش خورده از دستگاه خواهند بود که به بیننده امکان میدهد ساختار داخلی و نحوهی عملکرد اجزا را بهتر درک کند.
- نقشه انفجاری
نقشه دمونتاژ یا پرسپکتیو انفجاری، در ساده نمودن نقشههای مونتاژ شده و جدا نمودن آنها به شکل قابل درک نقش مهمی ایفا مینماید. این نقشهها نحوه اتصال قطعات مختلف را نمایش میدهند.
- نقشه جوشکاری
در نقشههای جوشکاری همانطور که از نام آن بر میآید مشخصات مربوط به جوشکاری را برای تولید قطعات و سازهها نمایش خواهد داد. این نقشهها اطلاعاتی مثل ابعاد جوش، نوع جوش و موقعیت آنها را شامل میشوند.
نقشههای مهم دیگر
- نقشهی الکتریکی
- نقشهی معماری و ساختمانی
- نقشه جانمایی
- نقشه اتوماسیون
- نقشه الکتریکی
- نقشه سازه
- نقشه تاسیساتی
علائم و نمادها در نقشه خوانی صنعتی
یکی از مهمترین بخشهای نقشه خوانی صنعتی، آشنایی با علائم و نمادهای مهم و ضروری در نقشهها است این علائم طبق استانداردهای جهانی ثبت گردیده اند.
- انواع خطوط
- علائم اندازه گیری
- علائم مواد و جنس
- علائم الکتریکی
- علائم صافی و کیفیت
- تلرانس های هندسی و ابعادی
- علائم جوشکاری و برش
- علائم مواد و پوششها
چگونه به مهارت نقشه خوانی صنعتی دست پیدا کنیم؟
یادگیری نقشهخوانی صنعتی یک مهارت کلیدی برای ورود به دنیای مهندسین و صنعتگران به شمار میرود. برای تسلط بر این مهارت، منابع متنوعی وجود دارد که میتواند به شما کمک نماید. کتابهای تخصصی و دورههای آموزشی حضوری و غیرحضوری از منابع قابل دسترس این مهارت به شمار میروند. هر یک از این منابع میتوانند به شما در یادگیری اصول و تکنیکهای نقشهخوانی کمک کنند. به ویژه چنانچه زمان کمی برای کتاب خواندن یا شرکت در دورههای حضوری دارید میتوانید در کلاسهای آنلاین شرکت نموده و زمان یادگیری خود را کوتاهتر نمایید.
نقشه خوانی صنعتی در بازار کار
یادگیری و ارتقای مهارت در هر حرفهای از اصول اولیه برای ورود به بازار کار آن رشته محسوب میگردد. نقشه خوانی صنعتی نیز از آن دسته مهارتهای مهمی به شمار میرود که در صنعت و بازرگانی نقش مهمی ایفا مینماید. آشنایی با مشاغل و حوزه های زیر برای افرادی که این مهارت را کسب نمودهاند قابل توجه خواهد بود:
- تولید و مونتاژ قطعات
- ریختهگری
- ماشینکاری و CNC
- جوشکاری
- فروش قطعات و تجهیزات دستگاهی
- طراحی سیستمهای مکانیکی
- تفسیر نقشههای مدار
- پروژههای عمرانی
- مدیریت پروژه
- تولید خودرو
- عیبیابی و تعمیرات در پالایشگاهها
معرفی نرم افزارهای مربوط به نقشه خوانی صنعتی
خلق نقشههای صنعتی برای تولید یا مونتاژ قطعات و کاربردهای دیگر در نرم افزارهای طراحی به کمک کامپیوتر(CAD) صورت میگیرد. این نرم افزارها با ارائهی ابزارهای گستردهی طراحی، امکان شبیهسازی و بهینه سازی محصولات قبل از تولید را به کاربران میدهد و با رعایت استانداردهای نقشهکشی امکان طراحی و حتی تفسیر نقشههای پیچیده را نیز فراهم مینماید. از جمله نرم افزارهای مفید و قابل دسترس می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- AutoCAD
- SolidWorks
- CATIA
- Revit
- SketchUp
- Inventor
- MicroStation
- Fusion 360
استانداردهای نقشه کشی صنعتی
استانداردها و فرمتهای نقشه خوانی دستورالعملی جامع که تحت عنوان ISO یا سازمان بینالمللی استانداردسازی شناخته میشوند، نقش مهمی را با هدف افزایش کیفیت و بالا بردن دقت نقشهها و طراحیهای فنی برای طراحان و مهندسین فراهم میکنند. برخی از این استانداردهای مهم عبارتاند از:
- ISO 128: اصول کلی نقشه کشی
- ISO 406: نقشههای فنی -تلرانسها
- ISO 1101: مشخصات هندسی محصول
- ISO 5457: اندازه و چیدمان نقشه
- ISO 7083: نمادها برای تلرانس هندسی
- ISO 9222: نمادهای گرافیکی برای نمودارها
- ISO 5456: روشهای تصویربرداری
- ISO 5455: مقیاسها
- ISO 129: اصول ابعاد دهی
مراحل طراحی نقشه های صنعتی
در طراحی و رسم نقشههای صنعتی برای ترسیم دقیق یک قطعه نیاز است مراحل زیر طی شوند.
۱٫ جمع آوری اطلاعات و تعیین دقیق ابعاد قطعه
۲٫ انتخاب نماهای مورد نظر
۳٫ ترسیم نماهای روبهرو، جانبی، برش و نماهای مورد نیاز
۴٫ ترسیم قطعه یا مقاطع مختلف
۵٫ اندازهگذاری نماهای ترسیم شده
۶٫ علامتگذاری علائم و مشخصات
۷٫ کنترل و بازبینی
سخن پایانی
نقشه خوانی صنعتی یک مهارت کلیدی در صنایع مختلف به شمار میآید که با یادگیری اصول و تکنیکهای آن، نهتنها توانایی تفسیر نقشههای فنی را فراهم میآورد بلکه به عنوان پلی میان طراحی و تولید به شمار میآید. با یادگیری این مهارت، شما قادر خواهید بود تا بهطور مؤثر در پروژههای صنعتی مشارکت نموده و از مزایای قابل توجه آن بهرهمند شوید. شرکت در دورههای گروه آموزش پارس پژوهان راهی برای ورود به بازار کار خواهد بود و همچنین حائز اهمیت خواهد بود که با هر گامی که در جهت یادگیری این تخصص برمیدارید، ورود شما عنوان یک حرفهای در صنعت نزدیکتر خواهد شد و به بهبود کیفیت و تولید در صنعت کمک خواهد کرد.